Demirci Kava efsanesi ile Türklerin türeyiş destanı olarak bilenen Ergenekondan çıkış efsanesinin kökeni ile ilgili olay şöyle anlatılıyor: Turan (Türkistan) ve İran topraklarının Cemşitten sonraki hükümdarı olan Dahhak adında zalim bir hükümdarın omuzlarında kanser hastalığı ortaya çıkıyor. Hükümdar, ülkedeki doktorları çağırarak hastalığına çare arıyor, fakat doktorlar hükümdarı iyileştirmek isteseler de başarılı olamıyorlar. Bir gün hekim kılığında bir kişi Dehhak’a gelerek, eğer genç insanlardan iki kişiyi her gün kurban edip beyinlerini yaralarına sürersen  iyileşeceksin der.  Bu şekilde yapılan tedavide, tesadüfî olarak ağrı dinmeye başlayınca, her gün İran ve Türkistan’da iki genç yakalanarak başı kesilir. Bu işi yapmakla görevli mutfak çalışanı vicdan azabı çektiğinden, her gün öldürülen iki gençten birini salıverip, yerine koyun beyni götürmeye başlar. Saraydan kaçan gençler ise, uzaklardaki dağlara sığınarak zamanla çoğalırlar. Dağlara sığınan geçlerin sayısı iki yüzü bulur. Bugünkü Kürt kavminin aslı bunlardan  olduğu söylenir. Daha sonra içlerinden demircilik yapan Kava adında bir kişi, bu dağlara kaçanları kurtarıp Dehhak’a karşı isyan başlatır ve Kralı Dehhak’ı öldürür.

Bu efsane Türklerin türeyiş destanını da çağrıştırıyor: Çinliler tarafından esir edilen Türkler, zamanla kaçarak dağlara sığınırlar  ve orada çoğalarak millet haline gelirler. Daha sonra bir demirci, demirden dağı eritip Türkleri özgürlüğüne kavuşturur. Daha sonra Türkler düşmanlarıyla savaşarak bölgeyi ele geçirirler. Ergenekondan çıkış zamanı bahar ayları olduğundan, bu efsaneden dolayı Türkler bahar bayramı adı verilen Nevruzda, bir demirci temsili olarak demiri döverek, bayramın başlangıcını yapar. Akabinde günahlardan ve kirlerden temizlenmek için ateşten atlama törenleri yapılır. Hem Kürt hem de Türk efsanesindeki figürler ve törenler aynı.

Göktürk yazıtlarında, Bilge Tonyukuk’un adı da Gave olarak geçer. Çin topraklarında yaşayan bir Türk ailenin çocuğudur ve de  Göktürk Devletinde de vezirlik yapmıştır. Doğu Türkistan Türklerinde, Çinden gelen ailelere Gave denmektedir. Göktürklerde ve Doğu Türkistan Türklerinde vezirlerin unvanı demircidir. Dolayısıyla Bilge Tonyukukun Türkçe unvanı Demirci Gavedir. Bu benzerliğin tesadüfle açıklanması  zordur. Ergenekon destanında anlatılan hadise tamamen Demirci Gave efsanesi ile örtüşmektedir. Türklerin türeyiş destanında bir demircinin dağı erittiği ve halkı özgürlüğe kavuşturduğu ile demircinin zalim kralı öldürdüğü aynı benzerliklerle anlatılıyor.

Avrasya’nın, Türk âleminin Nevruz kutlu olsun, Nevruz gülleri geleceğe umutlar taşısın. Barış, huzur dolu günler tüm insanlık aleminin olsun.

                                                           Kamil DEMİR

                                   Amasya Dernekler Federasyonu Genel Bşk.Yrd.